Hoofdletters

Is het Staatssecretaris of staatssecretaris?

Volg de volgende regels voor het bepalen van hoofdletters

Regel 1: Het eerste woord van een zin krijgt een hoofdletter. Als de zin met een apostrof of ander teken begint, krijgt het tweede woord een hoofdletter.
In de ochtend...
's Ochtends...

Regel 2: Personen en zaken die als heilig worden beschouwd, krijgen een hoofdletter.
het Opperwezen
Allah
Gij zijt groot
het Koninkrijk Gods.


Regel 3: Aanduidingen van vorstelijke personen, staatshoofden en kabinetsleden krijgen een hoofdletter als de staatsrechtelijke functie bedoeld is.
Hare Majesteit,
de Koningin,
de Staatssecretaris,
maar: De president


Regel 4: Persoonsnamen krijgen een hoofdletter. Het voorzetsel of lidwoord krijgt een hoofdletter als er geen naam of voorletter aan voorafgaat. In Vlaanderen behouden lidwoorden en voorzetsels van persoonsnamen altijd hun originele schrijfwijze.
Jan,
mevrouw De Jong,
A. de Vries,
de heer en mevrouw Jansen-Van Dijk,
mevrouw Van der Velde,
mevrouw J. van der Velde,
baron d'Hanis,
de heer J. d'Hanis,
Sint-Maarten.


Regel 4a: Als de persoonsnaam niet meer als zodanig fungeert, vervalt de hoofdletter. Dit geldt ook voor samenstellingen en afleidingen.
een colbert
brailleschrift
freudiaans
marxist
sint-bernardshond.

Maar:
een Rembrandt
de Nobelprijs
het Mariabeeld.

Regel 4a laat enige vrijheid, omdat men van mening kan verschillen over de vraag of de persoonsnaam nog als zodanig fungeert.

Regel 5: Aardrijkskundige namen krijgen een hoofdletter. Deze regel is ook van toepassing op namen van hemellichamen en namen van gebouwen en vervoermiddelen.
Brussel
Leidseplein
Zuid-Afrika
de Poolster
Westertoren
Statendam.


Regel 5a: Afleidingen van en samenstellingen met aardrijkskundige namen krijgen eveneens een hoofdletter.
Nederlands
de Nederlandse taal
Nederlandkunde
Franstalig
Zuid-Afrikaans.


Regel 5b: Als de aardrijkskundige naam niet meer als zodanig fungeert, vervalt de hoofdletter. Dit geldt ook voor samenstellingen en afleidingen.
cognac
moezelwijn
neerlandistiek
balkaniseren.

Regel 5b laat enige vrijheid, omdat men van mening kan verschillen over de vraag of de aardrijkskundige naam nog als zodanig fungeert.

Regel 6: Namen van talen en dialecten krijgen een hoofdletter.
Brabants
Engels
Indogermaans
Swahili.


Regel 7: Namen van feestdagen en historische gebeurtenissen krijgen een hoofdletter, tenzij de naam onderdeel uitmaakt van een samenstelling of afleiding.
Koninginnedag
Pasen (maar paasnacht)
Hemelvaart (maar hemelvaartsdag)
de Tweede Wereldoorlog
oudejaarsavond.


Regel 8: Namen van culturele, maatschappelijke en religieuze stromingen krijgen een kleine letter. Dit geldt ook voor de aanhangers van deze stromingen.
beatgeneratie
liberalisme
christendom
rooms-katholieken.


Regel 9: Namen van organen, instellingen, verenigingen, diensten, bedrijven, enz. krijgen een hoofdletter.
Europese Unie
het Rijk
Nederlandse Taalunie
Koninklijke Marechaussee
Universitaire Instelling Antwerpen
n.v. Nederlandse Spoorwegen
Comité Oranjefeesten.


Periodes en tijdperken
Namen van periodes en tijdperken (bv. middeleeuwen, renaissance, oudheid) in onze geschiedenis krijgen in de praktijk een kleine letter. In het Groene Boekje van 1995 kregen tijdperken nog een hoofdletter. De editie-2005 beperkt het schrijven van hoofdletters tot specialistische teksten over de verschillende periodes in onze geschiedenis (zoals een geschiedenisboek): daarin mogen wél hoofdletters geschreven worden. (meer op onzetaal.nl)

Afkortingen

Voor het hoofdlettergebruik bij de afkortingen van dit soort namen zijn geen bindende regels. Volg hier de door de instantie zelf gebruikte schrijfwijze:
Benelux
EU
BRTN


Voor andere afkortingen zijn evenmin bindende regels. Wel krijgt afgekorte titulatuur een kleine letter, met punt:
drs.
lic.
mr.
prof.


Veelgebruikte afkortingen krijgen doorgaans kleine letters zonder punten:
aids
mavo
vzw
bh
tv


Afkortingen van wetten en regelingen worden echter met hoofdletters geschreven:
AOW
CAO-overleg