Direct naar artikelinhoud

Van Dongen geeft Familieziek grote levendigheid: tekeningen tillen het verhaal uit de mufheid van de jaren 50

Negen jaar geleden werd Peter van Dongen door uitgeefster Tilly Hermans en schrijver Adriaan van Dis benaderd met de vraag of hij de roman 'Familieziek' uit 2002 wilde verstrippen. Een logische vraag, want Van Dongen brak eind vorige eeuw internationaal door met de tweedelige grafische roman 'Rampokan', die zich afspeelt aan de vooravond van de politionele acties in Indonesië. Van Dongen kan zich als zoon van een Chinees-Indische moeder en een Nederlandse vader bovendien goed inleven in de verwikkelingen die Van Dis opdist.

Boek (fictie) - Familieziek

'Familieziek' gaat over een samengesteld gezin, zoals wij dat nu noemen, met een Hollandse moeder die kinderen heeft van twee Indische mannen: drie zeer oosters ogende dochters van haar eerste echtgenoot, een Molukse luitenant uit het KNIL, en een rossige jongen die is verwekt door Meneer Java alias Paardman. Dit personage heeft alleen bijnamen om te benadrukken dat hij moeite heeft feit en fictie van elkaar te scheiden. 'De jongen' is zelfs naamloos, al wordt hij soms als de 'Poetser' aangeduid. Plaats van handeling: naoorlogs Nederland, met flashbacks naar Indië.

Juist die fantastische elementen zijn voor een tekenaar dankbaar om op papier te zetten

Meneer Java lijdt onder oorlogstrauma's, heeft driftaanvallen en tovert in zijn verbeelding het Hollandse struikgewas om tot Indische rimboe. Zijn escapistische zoon vlucht intussen naar een fantasiewereld en cirkelt in zijn denkbeeldig vliegtuigje door het verhaal. Eigenlijk ideaal als je een romantekst moet visualiseren, want juist die fantastische elementen zijn voor een tekenaar dankbaar om op papier te zetten. Ook tillen de visoenen van Meneer Java en de verzinsels van de jongen het verhaal uit de mufheid van de jaren vijftig, waar zuinigheid en burgerfatsoen de toon zetten. Dat Meneer Java van dansen en mooie schoenen houdt wordt hem buiten de huiselijke kring kwalijk genomen, want 'hier' dient men zich ingetogen te gedragen.

Van Dongen brengt in beeld hoe de drie dochters omgaan met de culturele spagaat tussen polder en kampong: ze fietsen in moderne tienerkleding door weer en wind, behalve hun huidskleur in niets van Nederlandse leeftijdgenoten te onderscheiden, maar als ze thuiskomen is nota bene hun blonde moeder bezig demonische krachten te verjagen met hulp van een kaarsvlam en een huisaltaartje. 'Stille kracht bestaat...'

Familieziek

Peter van Dongen

128 pagina’s

Uitgeverij Scratchbooks, € 27,90.

Inkleuring: Marloes Dekkers.

Met gebruik van mooie close-ups en camerastandpunten heeft Van Dongen zijn verstripping een grote levendigheid weten te geven. De inkleuring van het boek is verzorgd door Marloes Dekkers, die daaraan nog eens veel sfeer heeft toegevoegd, soms met het heldere Hollandse licht, dan weer met stemmige tropische groenen.

Klare Lijn-tekenaar Peter van Dongen kan zich na voltooiing van 'Familieziek' richten op een ander prestigieus project: een tweedelig album in de klassieke Blake & Mortimer-reeks. Als alles meezit verschijnt in het voorjaar van 2018 het eerste deel van 'De Vallei der Onsterfelijken' waar hij samen met Teun Berserik aan werkt op een scenario van Yves Sente. De Europese oplage loopt in de honderdduizenden albums. Aantallen waar zelfs Adriaan van Dis een puntje aan kan zuigen.

Met gebruik van mooie close-ups en camerastandpunten heeft Van Dongen zijn verstripping een grote levendigheid weten te geven

Tentoonstelling

In het Belgisch Stripmuseum in de Brusselse Zandstraat loopt van 21 november tot 7 januari een tentoonstelling over 'Familieziek'.